بهبود پوکی استخوان با داروهای گیاهی

مقاله‌ای جامع از کتاب: فارماکولوژی و خواص درمانی قارچ گانودرما لوسیدوم در درمان پوکی استخوان

          تعادل بین جذب استخوان توسط استئوکلاست‌ (Osteoclasts) و تشکیل استخوان توسط استئوبلاست‌ (Osteoblasts) باعث حفظ هموستاز یا یکپارچگی استخوان می‌شود، که به این فرآیند، بازسازی استخوان نیز می‌گویند. تغییرات در میزان جذب استخوان می‌تواند منجر به اختلال در استخوان شود. جذب بیش از حد استخوان اغلب با بیماری‌هایی نظیر پوکی و آرتریت روماتوئید همراه می‌باشد.

          استئوکلاست‌ سلول‌هایی چند هسته‌ای هستند که باعث تخریب استخوان می‌شوند، در مقابل استئوبلاست‌ سلول‌های استخوان‌ساز می‌باشند. این دو در صورتی که هماهنگ و تنظیم‌شده فعالیت کنند، استخوان‌های یکپارچه و بازسازی شده خواهیم داشت و در صورتی که سرعت تخریب استخوان از ساخت استخوان بیشتر شود، فرد دچار پوکی استخوان خواهد شد.

          بنابراین مهار استئوبلاست‌ در تخریب استخوان، روشی رضایت‌بخش برای جلوگیری از پیشرفت بیماری می‌باشد. پوکی استخوان از شایع‌ترین اختلالات اسکلتی به ویژه در بانوانی که به سنین یائسگی رسیده‌اند می‌باشد. این اختلال با معیارهایی از قبیل پایین بودن توده استخوانی، فرسایش ساختار استخوان، افزایش شکنندگی و حساسیت به شکنندگی سنجیده می‌شود.

           پوکی استخوان در واقع نوعی شرایط بدنی است که استخوان‌ را درگیر می‌کند. نام آن از لاتین (Osteoporosis) به معنای “استخوان‌های متخلخل” گرفته شده است. قسمت داخلی استخوان سالم، مانند کندوی زنبور، دارای فضاهای تو خالی کوچک است. در اثر ابتلا به این بیماری اندازه این فضاها از حالت عادی بیشتر می‌شود و این افزایش فضای خالی باعث از بین رفتن استحکام و تراکم استخوان خواهد شد.

          علاوه بر این، قسمت خارجی استخوان ضعیف‌تر و نازک‌تر می‌شود. بیماری پوکی استخوان می‌تواند در افراد در هر سنی رخ دهد، اما در افراد مسن، به ویژه در زنان به نسبت مردان، شیوع بیشتری دارد. در حال حاضر، بیش از 53 میلیون نفر در ایالات متحده آمریکا یا با این اختلال درگیرند و یا در معرض ریسک بالایی در ابتلا به این بیماری قرار دارند.

          افراد مبتلا به بیماری پوکی استخوان، هنگام انجام فعالیت‌های معمول مانند ایستادن یا راه رفتن، در معرض خطر بالای شکستگی استخوان هستند. اغلب گزارشات نشان داده‌اند که استخوان‌های دنده‌، لگن، استخوان‌های مچ دست و ستون فقرات، دارای بیشترین آمار و احتمال شکستگی در اثر این بیماری می‌باشند.

          این اختلال اسکلتی، یکی از بیماری‌های شایع استخوانی می‌باشد، که در آن با از بین رفتن تدریجی ماده استخوانی، ضعف شدید در ساختار استخوان‌، ایجاد می‌گردد. این ضعف در استحکام، باعث می‌شود تا در اثر برخورد کوچک‌ترین ضربه و یا ایجاد کمترین فشار، استخوان‌ها دچار شکستگی گردند.

          علل احتمالی بیماری پوکی استخوان شامل برخی از بیماری‌ها مانند پرکاری تیروئید است. همچنین استفاده از داروهای خاص نیز در ابتلا به این بیماری نقش دارند. نمونه‌هایی از این داروها شامل کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی طولانی مدت مانند پردنیزون یا کورتیزون است. از جمله مهمترین و شایع‌ترین دلایلی که باعث به وجود آمدن این بیماری سخت می‌گردد، می‌توان به سالخوردگی، عدم تحرک و یا وجود رژیم غذایی کم پروتئین، اشاره نمود.

          با این حال، از میان تمامی موارد گفته شده، سالخوردگی به عنوان اصلی‌ترین دلیل به وجود آمدن پوکی استخوان به حساب می‌آید. چرا که هر چه سن بالاتر می‌رود، میزان استخوان‌سازی کمتر از سرعت آن در دوران جوانی شده و فرآیند جذب کلسیم از روده‌، با کیفیت گذشته انجام نمی‌گیرد. در نتیجه بدن برای جبران کمبود میزان کلسیم و حفظ آن، کلسیم را از مخزن آن، که همان استخوان می‌باشد، تامین می‌کند.

          یائسگی یکی دیگر از عوامل خطرساز اولیه است که در زنان از سنین 45 تا 55 سال رخ می‌دهد. با توجه به تغییر سطح هورمون‌های مرتبط با آن، یائسگی می‌تواند باعث از بین رفتن سریع‌تر استخوان در بدن زنان شود. مردان نیز در این سنین استخوان خود را از دست می‌دهند، اما با سرعت کمتری نسبت به زنان. با این حال، در سنین 65 تا 70 سالگی، سرعت تحلیل رفتن استخوان در زنان و مردان، سرعت یکسانی دارد.

• داشتن سابقه خانوادگی ابتلا
  
• تغذیه نامناسب
• عدم فعالیت بدنی
• سیگار کشیدن
• وزن کم بدن

برخی از این عوامل خطر برای بیماری پوکی استخوان مانند تغذیه نامناسب و عدم تحرک را می‌توان کنترل کرد. به عنوان مثال، می توان رژیم غذایی خود را بهبود بخشیده و یک برنامه ورزشی را شروع کرد که می‌تواند به سلامت استخوان کمک کند. با این حال، نمی‌توان سایر عوامل خطر مانند سن یا جنسیت را کنترل نمود.

          مراحل اولیه ابتلا به بیماری پوکی استخوان، هیچ علامت یا نشانه‌ی هشداردهنده‌ای ندارد! متاسفانه در اکثر موارد، افراد مبتلا به این اختلال نمی‌دانند که به این بیماری دچار شده‌اند تا زمانی که دچار شکستگی می‌شوند. در صورتی که شانس با فرد یار باشد و  علائم در همان مراحل اولیه ظاهر شوند، برخی از این علائم اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عقب رفتن لثه‌
• ضعف در گرفتن اشیاء
• شکنندگی و ضعف در استحکام ناخن‌

با این حال اگر علائم ندارید اما سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارید، مشورت با پزشک می‌تواند به شما در ارزیابی خطر کمک کند.

          به دلیل عوارض جانبی زیاد و مرگ‌ومیر مرتبط با شکستگی ناشی از پوکی استخوان، درمان آن در اولویت و مهم‌تر از شکستگی استخوان می‌باشد. مطالعات نشان داده‌اند که تمرینات تحمل وزن و مکمل‌های غذایی شامل پروبیوتیک، مواد معدنی یا ویتامین D می‌توانند باعث بالا رفتن تراکم مواد معدنی در استخوان‌ افراد مبتلا به پوکی استخوان شوند.

          علاوه بر این، مصرف مواد مغذی سرشار از پلی‌فنول مانند روغن زیتون، میوه و سبزیجات، چای و سویا برای کاهش پیشرفت پوکی مفید هستند. اگرچه مصرف ویتامین D و کلسیم به عنوان فاکتورهای اصلی در درمان این بیماری شناخته می‌شوند اما ثابت شده است که مصرف این مکمل‌ به تنهایی دارای اثرات محدود بوده و مصرف همزمان آن‌ها با منابع غذایی دیگر تاثیر بیشتری دارد.

          پوکی استخوان همانند بسیاری از بیماری‌های دیگر ارتباط مستقیمی با تغییر در سبک زندگی امروزی بشر نسبت به گذشته دارد. شیوع این بیماری در جوامع مختلف، صحت این ادعا را ثابت می‌کند. در این مقاله تلاش می‌کنیم روش مناسبی برای پیشگیری، کنترل و درمان بیماری پوکی استخوان ارائه کنیم. اما قبل از آن پیشنهاد می‌کنیم با آخرین تحقیقات و مطالعات درباره این بیماری بیشتر آشنا شوید.

          از آنجا که داروهای پوکی استخوان می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند، ممکن است ترجیح دهید درمان‌های دیگر را به جای دارو امتحان کنید. چندین مکمل مانند قهوه گانودرما دکتر بیز، می‌توانند برای کمک به سلامت استخوان استفاده شود. با این حال، قبل از استفاده از این مکمل‌ها، حتماً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

          در مطالعه‌ای که در سال 2019 انجام شد، یک فرآورده تخمیری شامل سویا و عصاره قارچ گانودرما لوسیدوم که حاوی انواع تری‌ترپنوئید، پلی‌ساکارید و کلسیم بود، موجب افزایش حجم استخوان شده و نشانه‌هایی در رابطه با جلوگیری از پیشرفت پوکی استخوان بروز داده است. اثر ضد پوکی استخوان قارچ گانودرما لوسیدوم به مهار ایجاد و شروع فرآیند استئوکلاست‌ در تخریب استخوان نسبت داده شده است.

          در جدیدترین تحقیقات که در سال 2019 صورت گرفته است، نوعی پروتئین و مشتقات اسیدی موجود در قارچ گانودرما لوسیدوم از جمله گانودریک اسید، به عنوان ترکیبات اصلی موثر در جلوگیری از فرآیند پوکی استخوان معرفی شدند. اسید گانودریک موجود در قارچ گانودرما لوسیدوم، به عنوان مهمترین و بالقوه‌ترین عنصر در جلوگیری از فرآیند پوکی استخوان در نظر گرفته می‌شود و خصوصیات ساختار شیمیایی آن‌ها نقش اصلی این ترکیبات در جلوگیری از فعالیت استئوکلاست‌ را برجسته می‌کند.

          شاید تا به حال در مورد پوکی استخوان پیر شنیده باشید. این یک بیماری جداگانه نیست! فقط حالتی است که در صورت حذف سایر علل ثانویه احتمالی، در اثر افزایش سن ایجاد می‌شود. همان طور که در بالا ذکر شد، سن عامل اصلی ابتلا به این اختلال است؛ مگر اینکه اقدامات پیشگیرانه یا درمانی مناسب انجام شود. طبق آمار جهانی بنیاد بین المللی پوکی استخوان، حدود یک دهم زنان 60 ساله و دو پنجم زنان 80 ساله مبتلا به پوکی استخوان هستند.

          تا کنون هیچ درمان قطعی برای پوکی استخوان وجود ندارد، اما با روش‌هایی مناسب می‌توان به محافظت و تقویت استخوان کمک کرد. این روش‌ها می‌تواند به کند شدن تجزیه استخوان در بدن شما کمک کند و برخی از روش‌ها نیز هستند که می‌توانند رشد استخوان جدید را تحریک کنند.

          ترکیبات اسیدی موجود در قارچ گانودرما لوسیدوم مانند اسید گانودریک، به مهار تکثیر دو ژن به نام‌های “C-Fos” و “NFATc1” کمک کرده، از ایجاد فرآیند تخریب استخوان و در نهایت از پوکی استخوان جلوگیری می‌کنند. در سال 2009 گروهی از دانشمندان نشان دادند که مصرف عصاره قارچ گانودرما لوسیدوم در افراد مبتلا به پوکی استخوان، موجب افزایش تراکم استخوانی در آنها گردیده است.

          استفاده از عصاره قارچ گانودرما لوسیدوم در افراد مبتلا به  کمبود مواد معدنی، موجب بهبود شاخص‌های سلامت استخوان، مانند تراکم استخوان و میزان پروتئین G در استخوان و همچنین موجب بهبود اختلالات میزان مواد معدنی در سرم خون آنها می‌گردد.

          استفاده از روش‌های طبیعی و گیاهی برای درمان بیماری پوکی استخوان، این دو دلیل اصلی است:

1. تعداد زیادی از مطالعات و تحقیقات وجود دارند که استفاده از مکمل‌های غنی شده با عصاره قارچ گانودرما مانند قهوه گانودرما را برای درمان پوکی استخوان تائید می‌کنند.
2. قارچ گانودرما دارای مولفه‌های کم نظیر و ترکیبات فعال بیولوژیکی در درون خود است که در صورت فرآوری اصولی می‌توانند تاثیر مثبتی بر روند درمانی و پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان داشته باشند.

          قارچ گانودرما لوسیدوم سرشار از “آدنوزین منو فسفات (AMD)” و “ژرمانیوم ارگانیک” است. این دو عنصر باعث تعدیل در ترشح هورمون‌های مربوط به تیروئید شده و از پر کاری تیروئید که یکی از عوامل اصلی ابتلا به بیماری پوکی استخوان است، می‌شوند.

           بدون درمان مناسب، بیماری پوکی استخوان می‌تواند بدتر شود. با نازک شدن و ضعیف شدن استخوان‌ها، خطر شکستگی نیز افزایش می‌یابد. در موارد شدید این بیماری، امکان شکستگی استخوان در اثر افتادن یا حتی عطسه یا سرفه شدید هم وجود دارد. همچنین درد کمر یا گردن یا کاهش قد هم از عوارض این بیماری هستند.

          کمر درد و درد در ناحیه گردن و یا کاهش قد، در اثر شکستگی فشاری ایجاد می‌شود. این شکستگی در یکی از مهره‌های گردن یا کمر اتفاق می‌افتد. در این موارد، استخوان در اثر پوکی، به قدری ضعیف شده است که تحت فشار طبیعی ستون فقرات دچار شکستگی می‌شود. اگر شکستگی ناشی از پوکی استخوان باشد، مدت زمان بهبودی به عوامل زیادی بستگی دارد. این موارد شامل محل شکستگی، شدت آن و همچنین سن و سابقه سلامتی است.

          پزشک متخصص با مشاهده علائم بیماری پوکی استخوان، ابتدا آزمایش تراکم استخوان را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. همچنین ممکن است آزمایش خون و ادرار را برای بررسی شرایطی که ممکن است باعث از بین رفتن استخوان شود نیز انجام دهند.

          اگر آزمایش نشان داد که ابتلا به پوکی استخوان وجود دارد، پزشک یک برنامه درمانی برای فرد بیمار ایجاد می‌کند که به احتمال زیاد تجویز داروها و توصیه به تغییر شیوه و سبک زندگی می‌باشد. این تغییرات در شیوه زندگی می‌تواند شامل افزایش دریافت کلسیم و ویتامین D و همچنین انجام ورزش مناسب باشد.

          رایج‌ترین داروهایی که برای درمان پوکی استخوان استفاده می‌شود “بیس‌فسفونات” نامیده می‌شوند. بیس‌فسفونات‌ برای جلوگیری از از دست دادن توده استخوانی استفاده می‌شوند. آنها ممکن است به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف شوند که عبارتند از:

• آلندرونات (فوزامکس)
• ایبندرونات (بونیوا)
• ریزدرونات (آکتونل)
• اسید زولدرونیک (ریکلاست)

          ممکن است از روش‌های دیگری نیز برای جلوگیری از از دست دادن استخوان یا تحریک رشد استخوان استفاده شود. آن‌ها عبارتند از:

• تستوسترون درمانی در مردان
  
• هورمون درمانی برای زنان
  

          تاکنون هیچ درمان قطعی برای پوکی استخوان وجود ندارد، اما با روش‌هایی مناسب می‌توان به محافظت و تقویت استخوان‌ها کمک کرد. این روش‌ها می‌تواند به کند شدن تجزیه استخوان در بدن شما کمک کند و برخی از روش‌ها نیز هستند که می‌توانند رشد استخوان جدید را تحریک کنند.